کد مطلب:102456 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:283
(هو الذی بعث فی الامیین رسولا منهم، یتلوا علیهم آیاته و یزكیهم و یعلمهم الكتاب و الحكمه و ان كانوا من قبل لفی ضلال مبین).[1]. او (الله) پروردگاری است كه در میان مردم امی فرستاده ای از میان خودشان برانگیخت، برای این كه نشانه های (آفرینش و پروردگاری) او را بر آنان پی در پی بخواند و تزكیه و پاك كند و كتاب (یعنی قانون كلی جهان آفرینش) و حكمت (موارد عملی و جزیی) را به آنان آموزش دهد، اگرچه پیش از آن هر آینه در حالت گمراهی آشكاری بوده باشند. برابر با آموزش این آیه، برنامه ی پیامبر اكرم سه بخش جدا از یكدیگر، ولی به هم پیوسته و مرتب دارد به ترتیبی كه بیان فرمود، 1. تلاوت آیات. تلاوت به معنای یادآوری پی در پی و خواندن به گوش شخص غافل یا خواب، یا تازه از خواب بیدار شده و بیان نكته ای است. این مرحله [صفحه 294] زمینه ساز و مهیاكننده ی مراحل بعد است. آیات هم نشانه هایی است كه در جهان آفرینش، در پیرامون ما وجود دارد و هر پدیده ای از این جهان، در زمین و آسمان و در درون و بیرون انسان، نشانه ای است از آفریدگار. 2. تزكیه. پس از متوجه ساختن افراد غافل، بازكردن چشم و گوشهای بسته و بیرون آوردن فطرت حقیقت جوی انسان از زیر پوشش های گوناگون، مرحله ی تزكیه پیش می آید. تزكیه به معنی پاك كردن صفحه ی ذهن و زمین وجود انسان از علفهای هرز بدآموزی ها و رسوب های اندیشه ها و فرهنگ نادرست گذشته است. این عمل همان تربیت است و انسانی كه تربیت نشده باشد آماده ی تعلیم درست نیست و این بخش از برنامه ی پیامبر اكرم (ص) از مهمترین بخشهای برنامه ی رسالت انسان سازی و هدایت قرآن است. 3. تعلیم. پس از پیراستن زمین وجود انسان از موانع آموزش و یادگیری، نوبت به تعلیم می رسد. تعلیم پیامبر گرامی تكاملی و تعالی بخش است و لذا این بخش خود دو قسمت دارد: آموزش كتاب و آموزش حكمت. كتاب به معنای قوانین جهان هستی است. قوانین كلی كه همیشه و همه جا ثابت است. پیامبر اكرم (ص)، با هدایت پروردگار و به شیوه ی فطری، اندیشه و خرد انسان را به حركت درمی آورد و قوانین كلی آفرینش را می آموزد. قرآن همان قانونهای مكتوب آفرینش است كه برای همگان لایق خواند و یادگرفتن و اندیشیدن است. حكمت به معنای كاربرد عملی دانشهای كلی در جایگاه درست خویش است. آنچه انسان از دانشهای كلی فرامی گیرد باید در جای شایسته ی خود به كار برد. بنابراین، پیامبر گرامی (ص) بعد از پروردگار و به هدایت و آموزش پرودگار، پرورش دهنده ی انسانهاست و با شیوه ای فطری و طبیعی و ساده هر انسانی را می پرورد و آموزش می دهد، اگرچه پیش از آن به وسیله ی كسان دیگر و [صفحه 295] روشهای انحرافی در گمراهی شدیدی به سر می برده است. امیرالمومنین علی (ع) دانا به قرآن و شاگرد رسول اكرم (ص)، همه ی آموخته های خویش را از این دو سرچشمه ی پیوسته جاری و تجربه های بسیار گرانبهای خود به زیباترین و شیواترین سخن، برای تربیت انسانها و رشد و تكامل بشر، به شیوه ای ساده و روشن، در اختیار می گذارد. این پرورش و آموزش در همه ی زمینه هاست، از سیاست گرفته تا جنگ و از زندگی اجتماعی تا خانوادگی و فردی و پیوند انسانها با یكدیگر و ارتباط میان انسان با خدا و با جهان آفرینش همه را در بر می گیرد كه نمونه هایی از آن آموزشها در ذیل می آید.
نخستین پرونده ی همه ی هستی، رب العالمین یا پروردگار جهانهاست. اوست كه با صفت ربوبیت خود همه ی هستی را آفریده، ابزار رشد و بالندگی در درونشان گذاشته و راه پیشرفت را در برابر آنها گشوده است. سپس، برای به مقصد رسانیدن آدمها، پیامبران خود را پی در پی به سویشان روانه كرده است، درباره ی وظیفه ی پیامبرانش، ویژه پیامبر گرامی اسلام، واپسین فرستاده ی جاویدان، می فرماید،
صفحه 294، 295.
اهمیت تربیت در خردسالی
تربیت به وسیله ی حوادث تاریخی
مجموعه ی فرهنگ انسانی
مسوولیت تربیت و مساله ی آزادی
نخستین درسهای پرورشی
نشانه های درست در راه بودن
یك انسان تربیت شده